Σοφία Μπαμπού, Διατροφολόγος – Διαιτολόγος

01// Απολαύστε το φαγητό! 

Η χώνεψη ξεκινάει από το στόμα. Όταν «καταβροχθίζουμε» το φαγητό δυσκολεύεται η διάσπαση της τροφής στα θρεπτικά της συστατικά με αποτέλεσμα να χάνεται από τον οργανισμό μας σημαντική ποσότητα από βιταμίνες και μέταλλα.

Μάλιστα, για να καταλάβει ο εγκέφαλος ότι έχει χορτάσει το σώμα πρέπει να περάσουν περίπου 20 λεπτά από την πρώτη μπουκιά. Αν μέσα σ’ αυτά τα 20 λεπτά έχουμε καταφέρει να αδειάσουμε ότι υπάρχει πάνω στο τραπέζι τότε σίγουρα θα έχουμε καταναλώσει πολύ περισσότερα από αυτά που χρειαζόμαστε.

02// Πρωινό- Το πιό σημαντικό γεύμα! 

Η λήψη ενός πλούσιου πρωινού είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για την βελτίωση της απόδοσης στο σχολείο.

Τα παιδιά που τρώνε ένα πλούσιο και θρεπτικό πρωινό πετυχαίνουν γενικότερα καλύτερους βαθμούς σε τεστ, εμφανίζουν μεγαλύτερο δείκτη ευφυΐας, περισσότερες ικανότητες μάθησης καθώς και καλύτερη συμπεριφορά στην τάξη, σε αντίθεση με τα παιδιά που μένουν νηστικά το πρωί ή που τρώνε κάτι πρόχειρο.

03// ΖΗΤΩ η ποικιλία στις τροφές! 

Η διατήρηση της πνευματικής, ψυχικής υγείας και ισορροπίας, και η σωματική ανάπτυξη του οργανισμού, καθώς και η εξασφάλιση των ικανοτήτων του να κινείται και να παράγει, προϋποθέτει τον συνεχή εφοδιασμό του με τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες.

Το ανθρώπινο σώμα χρειάζεται περισσότερα από 40 διαφορετικά συστατικά κάθε μέρα. Καμία τροφή από μόνη της δεν παρέχει όλα αυτά. Η ποικιλία τροφών και το νερό είναι η κύρια πηγή όλων των συστατικών που έχει ανάγκη το σώμα μας.

04// Διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες! 

Οι υδατάνθρακες είναι το κύριο καύσιμο που χρησιμοποιεί το σώμα (όπως το αυτοκίνητο τη βενζίνη). Τουλάχιστον οι μισές από τις θερμίδες που καταναλώνουμε ημερησίως θα πρέπει να είναι από υδατάνθρακες. Ιδανικές πηγές υδατανθράκων είναι τα όσπρια, τα δημητριακά, τα ζυμαρικά, το ψωμί, το γάλα, το γιαούρτι, τα φρούτα και τα λαχανικά. Μάλιστα καλό είναι να καταναλώνουμε προϊόντα ολικής αλέσεως (μαύρο ψωμί, κορν φλέικς, βρώμη κτλ) γιατί εκτός από υδατάνθρακες μας παρέχουν τις ωφέλιμες φυτικές ίνες.

Οι φυτικές ίνες έχουν την ιδιότητα να γεμίζουν εύκολα το στομάχι, με συνέπεια να νιώθουμε χορτάτοι δίχως να έχουμε καταναλώσει υπερβολική ποσότητα τροφής. Αποδίδουν τις λιγότερες θερμίδες, βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου και μας προφυλάσσουν από πολλές ασθένειες.

05// Φρούτα και λαχανικά σε κάθε γεύμα! 

Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι κύριες πηγές βιταμινών, μετάλλων και φυτικών ινών. Δεν περιέχουν πρωτεΐνες και λίπη και είναι και χαμηλά σε θερμίδες. Περιέχουν αρκετούς υδατάνθρακες που ανεβάζουν γρήγορα τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα αποτε­λώντας ιδανικά σνακ ενδιάμεσα των γευμάτων.

Ακόμη είναι ιδιαίτερα πλούσια σε νερό και ηλεκτρολύτες και βοηθούν στη σωστή ενυδάτωση του οργανισμού. Καλό είναι λοιπόν να καταναλώνουμε τουλάχιστον 5 μερίδες από φρούτα και λαχανικά καθημερινά.

06// Διαλέγω τα καλά λίπη! 

Το λίπος είναι απαραίτητο για τη διατροφή. Συμβάλλει στη δημιουργία σημαντικών ορμονών και προστατεύει το νευρικό σύστημα. Επιπλέον βοηθά στην απορρόφηση κάποιων βιταμινών. Το λίπος μας χορταίνει και δίνει γεύση στο φαγητό.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Κάποια λίπη, τα γνωστά κορεσμένα και υδρογονωμένα λίπη, είναι βλαβερά για τον οργανισμό. Τροφές με κακά λίπη που θα πρέπει να αποφεύγουμε είναι τα λιπαρά κρέατα, τα αλλαντικά, τα τηγανιτά και τα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως μπισκότα, κρακεράκια, γαριδάκια κτλ. Από την άλλη υπάρχουν και τα καλά λίπη που είναι ιδιαίτερα ωφέλιμα για την υγεία.

Το ακόρεστο λίπος είναι αυτό που θεωρείται καλό λίπος και βρίσκεται σε πολλά φυτικά προϊόντα όπως το ελαιόλαδο και οι ξηροί καρποί

07// Snack attack (ενδιάμεσα γεύματα)! 

Το σώμα μας σαν καύσιμο χρησιμοποιεί την γλυκόζη (σάκχαρο). Κάθε δύο ώρες περίπου πέφτουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Με τον τρόπο αυτό, ο εγκέφαλος ειδοποιεί το σώμα ότι πρέπει να ξεκινήσει η διαδικασία ανεύρεσης και λήψης τροφής.

Αν εξασφαλίσουμε περίπου κάθε δύο ώρες μία φυσική πηγή «καυσίμου» σακχάρου όπως τα φρούτα και οι χυμοί κατά κάποιο τρόπο εξαπατούμε τον οργανισμό μας και δεν πεινάμε μέχρι να έρθει η ώρα του γεύματος. Ιδανικά σνακ είναι το παστέλι, το κουλούρι Θεσσαλονίκης με σουσάμι, οι άψητοι ανάλατοι ξηροί καρποί, το σταφιδόψωμο, οι γκοφρέτες δημητριακών, το γιαούρτι, τα φρούτα και οι φυσικοί χυμοί. ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ: γαριδάκια, τσιπς, σοκολάτες, γλυκά και fast food!

08// Σβήνω τη δίψα με νερό! 

Το σώμα χρειάζεται νερό για να μπορέσει να ρυθμίσει την θερμο­κρασία του σώματος, για να μεταφέρει το οξυγόνο και τα θρεπτικά συστατικά στα κύτταρα του σώματος, για να απομακρύνει τις τοξίνες από το σώμα, για να λιπάνει τους συνδέσμους του σώματος και για να προστατέψει τους ιστούς και τα όργανα του σώματος.

Τα παιδιά χρειάζονται 8-12 φλιτζάνια νερού ή υγρών καθημερινά. Μαζί με το νερό οι φυσικοί χυμοί φρούτων και το γάλα χαμηλό σε λιπαρά είναι ιδανικά ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες σε υγρά.

09// .. .και αποφεύγω τα αναψυκτικά και τους χυμούς του κουτιού! 

Τα αναψυκτικά και οι συμπυκνωμένοι χυμοί περιέχουν σάκχαρα και άλλα συστατικά σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις από τα υγρά του σώματος (υπερτονικά υγρά). Αυτό ουσιαστικά προκαλεί αφυδά­τωση του οργανισμού που σημαίνει ότι αντί να σβήσουμε τη δίψα, τη φουντώνουμε!

Ακόμη, τα αναψυκτικά έχουν μηδενική θρεπτική αξία (βιταμίνες, μέταλλα κτλ), με άλλα λόγια δεν προσφέρουν τίποτα αξιόλογο στον οργανισμό παρά μόνο κενές θερμίδες (ζάχαρη).

Αρκεί 1 κουτάκι αναψυκτικό την ημέρα για να πάρει ένα παιδί 6,4 κιλά το χρόνο!!! Μάλιστα η κατανάλωση ενός ζαχαρούχου αναψυκτικού την ημέρα αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης της παιδικής παχυσαρκίας κατά 60%!!!

10// Η τηλεόραση θα κλείσει το παιχνίδι για ν’ αρχίσει! 

Τα περισσότερα παιδιά στις μέρες μας έχουν αντικαταστήσει το παιχνίδι με την τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια ενώ όλο και μειώνεται ο αριθμός των παιδιών που γυμνάζονται ή ασχολούνται με κάποιο άθλημα.

Oι πιθανότητες να γίνει ένα παιδί παχύσαρκο είναι πενταπλάσιες όταν αυτό παρακολουθεί 5 ώρες τηλεόραση ημερησίως από όταν αυτό παρακολουθεί από 0 μέχρι και 2 ώρες τηλεόραση ημερησίως!!!

Διατροφή, τρόπος ζωής & Παχυσαρκία

Μέχρι πριν λίγους αιώνες η τροφή εξασφάλιζε κυρίως την επιβίωση του ανθρώπου. Για τους περισσότερους, η καθημερινή διατροφή βασιζόταν σε απλά, κυρίως φυτικής προέλευσης υλικά και, συνήθως, συνόδευε μια σωματικά δραστήρια ζωή.

Με το πέρασμα των αιώνων ο τρόπος ζωής των ανθρώπων άλλαξε και μαζί με αυτόν και η διατροφή τους. Σήμερα, υπάρχει μια αφθονία τροφίμων διαφορετικής ποιότητας και κόστους και οι άνθρωποι τρώνε όχι μόνο για να επιβιώσουν, αλλά και να διασκεδάσουν, να συναναστρα- φούν ή απλά για να απολαύσουν το φαγητό.

Η πολύπλευρη σχέση της διατροφής με το σημερινό τρόπο ζωής, σε συνδυασμό με τη μείωση της σωματικής δραστηριότητας, έχουν οδηγήσει στην εμφάνιση της παχυσαρκίας.

Η παχυσαρκία ως πρόβλημα υγείας

Με βάση τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η παχυσαρκία αποτελεί την τρίτη σημαντικότερη αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες του Δυτικού Κόσμου. Η παχυσαρκία θεωρείται μια σύγχρονη επιδημία που προκαλεί σοβαρά προβλήματα υγείας και πρέπει να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά από τους υπεύθυνους φορείς.

Υπάρχουν στοιχεία ότι το πρόβλημα της παχυσαρκίας ξεκινάει, ήδη, από την εμβρυική ηλικία και την περίοδο της κύησης, ενώ στην πορεία, κρίσιμα χρόνια είναι οι ηλικίες των 2-3 ετών, των 5-7 ετών και η εφηβεία.

Στις ηλικίες αυτές πρέπει να τεθούν οι βάσεις της σωστής διατροφής, βάσεις που θα ακολουθήσουν το παιδί σε όλη τη διάρκεια της ζωής του και που μπορούν να οδηγήσουν σε έναν ενήλικα χωρίς προβλήματα υγείας.

Τί είναι η παχυσαρκία;

Ως παχυσαρκία ορίζεται το υπερβολικά αυξημένο σωματικό λίπος – και κατ’ επέκταση το υπερβολικό βάρος.

Η παχυσαρκία είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο που στην ουσία εμφανίζεται όταν η ενέργεια (θερμίδες) που προσλαμβάνει κανείς με τη διατροφή του είναι μεγαλύτερη από την ενέργεια που καταναλώνει για τις λειτουργίες του οργανισμού και τη σωματική του δραστηριότητα.

Ένας εύκολος και αξιόπιστος τρόπος να εκτιμήσει κανείς εάν το βάρος του είναι φυσιολογικό ή όχι, είναι να προσδιορίσει τον Δ.Μ.Σ. (Δείκτη Μάζας Σώματος) ή B.M.I. (Body Mass Index), που προκύπτει όταν διαιρέσουμε το σωματικό μας βάρος με το τετράγωνο του ύψους μας:

Ο Δ.Μ.Σ. (B.M.I.) μας βοηθά να προσδιορίσουμε εάν το βάρος μας είναι φυσιολογικό, χαμηλότερο ή μεγαλύτερο από το φυσιολογικό, όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί:

Αν και η παχυσαρκία μπορεί να εκτιμηθεί με τον προσδιορισμό του σωματικού λίπους, η χρήση ειδικών μηχανημάτων που απαιτείται καθιστά δύσκολο τον προσδιορισμό του στην καθημερινή πράξη.

Έτσι, η διεθνής επιστημονική κοινότητα όρισε τον Δείκτη Μάζας Σώματος για την εκτίμηση του βαθμού του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους (παχυσαρκία) καθώς και τους κινδύνους που συνδέονται με αυτό.

Άσκηση & σωματική υγεία

Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που ασκούνται έχουν καλύτερο επίπεδο υγείας και καλύτερη ποιότητα ζωής από εκείνους που έχουν καθιστική ζωή.

Δεν είναι τυχαίο ότι αρμόδιοι φορείς υγείας ανά τον κόσμο τονίζουν ότι η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας είναι αναγκαία για τη διατήρηση φυσιολογικού βάρους και την πρόληψη της παχυσαρκίας και των νοσημάτων που τη συνοδεύουν. Η συχνότητα, η διάρκεια και το είδος της σωματικής δραστηριότητας μπορεί να ποικίλει, ανάλογα με τη φυσική κατάσταση και τις προτιμήσεις του κάθε ανθρώπου.

Όμως, κάθε είδους δραστηριότητα, από τις δουλειές στο σπίτι και το παιχνίδι με τα παιδιά, μέχρι το περπάτημα, το κολύμπι, το χορό και την πιο οργανωμένη και συστηματική ενασχόληση με κάποιο άθλημα, έχει σημαντικά οφέλη στην υγεία και τη διατήρηση φυσιολογικού βάρους.

Ισορροπημένη διατροφή & άσκηση

Συμβουλές για την καθημερινή σας διατροφή

• Κάντε το πρωινό γεύμα μια καθημερινή σας συνήθεια
• Επιδιώξτε να τρώτε τακτικά γεύματα και αποφεύγετε να μένετε νηστικοί για περισσότερες από 4 ώρες
• Φροντίστε να καταναλώνετε όσπρια και ψάρια στη διάρκεια της εβδομάδας
• Προτιμήστε τα δημητριακά ολικής άλεσης
• Καταναλώνετε ελαιόλαδο ως κύριο έλαιο και πάντοτε με μέτρο
• Συνηθίστε να πίνετε αρκετά υγρά και μάλιστα πριν ακόμη διψάσετε
• Συμπεριλάβετε αρκετά φρούτα και λαχανικά στοκαθημερινό σας διαιτολόγιο
• Οι άνθρωποι που προσέχουν το σωματικό τους βάρος δεν χρειάζεται να στερούνται πλήρως τη «γευ­στική απόλαυση» αφού υπάρχουν πολλά τρόφιμα και ροφήματα με λιγότερα λιπαρά και με γλυκαντικά που δεν αποδίδουν θερμίδες
• Η πολυπόθητη ισορροπημένη διατροφή δεν χαρακτη­ρίζεται από στερήσεις και απαγορεύσεις αλλά από την κατανάλωση ποικιλίας τροφών, πάντοτε με μέτρο και ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ατόμου και τη σωμα­τική του δραστηριότητα

Συμβουλές για την καθημερινή άσκηση

• Η επιλογή της άσκησης μπορεί να φαντάζει κάτι το εύκολο, πρέπει όμως να γίνεται με ιδιαίτερη σύνεση και προσοχή ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, τη διάθεση της ημέρας. Σε άτομα εντελώς αγύμναστα θα πρέπει η επιβάρυνση να γίνεται σταδιακά και με επίβλεψη ειδικού
• Το περπάτημα, το ποδήλατο και το κολύμπι, αποτε­λούν ιδανικές μορφές αεροβικής άσκησης καθώς βελτιώνουν την καρδιαγγειακή λειτουργία
• Η διάρκεια της άσκησης θα πρέπει να είναι τουλάχι­στον 30 λεπτά και να έχει συχνότητα 3 – 5 φορές την εβδομάδα. Στο ξεκίνημα, η συχνότητα καλό θα είναι να μην ξεπερνά τις 2 φορές την εβδομάδα
• Σημαντική είναι η ενυδάτωση του οργανισμού κατά τη διάρκεια της άσκησης. Η δίψα σημαίνει πως ο οργα­νισμός μας έχει ανάγκη από υγρά. Συστείνεται η κατα­νάλωση μικρών ποσοτήτων υγρών ανά 20 λεπτά
• Άσκηση ύστερα από γεύμα, απαγορεύεται, για τουλά­χιστον 3 ώρες
• Η σωστή αναπνοή βοηθά στο να διατηρείται η ένταση της άσκησης για μεγαλύτερο διάστημα και επιτυγχάνε­ται με την εισπνοή από το στόμα πάρα από τη μύτη

Καρασαββίδου Χριστίνα, Διατροφολόγος – Διαιτολόγος

Μελέτες Ελλήνων επιστημόνων κατέληξαν ότι τα ελληνόπουλα ξεπέρασαν σε βάρος ακόμη και τα παιδιά των Η.Π.Α τα οποία επί σειρά ετών ήταν τα πλέον παχύσαρκα παιδιά του πλανήτη. Τα αίτια είναι :

• Η γενετική προδιάθεση
• Παχύσαρκες μητέρες κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης
• Υπερβολική σίτιση κατά την βρεφική και παιδική ηλικία
• Τροφές με χαμηλή θρεπτική αξία και πολλές θερμίδες
• Ακατάστατοι χρόνοι γευμάτων
• Έλλειψη άσκησης που συνδέεται με αυξημένες ώρες τηλεθέασης
• Αυξημένο στρες

Επιπτώσεις που μπορεί να επιφέρει η παχυσαρκία στην υγεία κατά την παιδική και εφηβική ηλικία είναι:

• Αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακές νόσους που συνδέονται με αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης, λιπιδίων και υπέρτασης (σχετίζεται με την αυξημένη συσσώρευση κοιλιακού λίπους)
• Διαταραγμένο μεταβολισμό γλυκόζης και αντίσταση ινσουλίνης
• Ορθοπεδικές επιπλοκές

Αλλά ή πιο σημαντική μακροπρόθεσμη συνέπειά της παιδικής παχυσαρκίας είναι η διατήρησή της κατά την ενήλικη ζωή.

Πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας

Η διατροφική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας στους ενήλικες έχει σαν στόχο την απώλεια βάρους μέσα από την μείωση του περιττού σωματικού λίπους. Στα παιδιά όμως η διατροφική αντιμετώπιση πρέπει να συμπεριλαμβάνει και την διατήρηση και ενίσχυση της σωστής ανάπτυξης του οργανισμού. Αν το βάρος ενός παιδιού παραμείνει σταθερό φροντίζοντας μέσα από την σωστή διατροφή να αναπτυχθεί σωστά τότε η μυϊκή του μάζα θα αυξηθεί και το λίπος σαν ποσοστό στο σώμα του θα μειωθεί. Πιο απλά σε ένα παιδί φροντίζουμε να αναπτυχθεί – να αυξήσει δηλαδή το ύψος και τη μυϊκή του μάζα – και όχι να χάσει κιλά στην ζυγαριά.

Τί μπορούν να κάνουν οι γονείς για βοηθήσουν ένα παιδί με παραπάνω κιλά από το κανονικό;

• Να ελαττώσουν την ενεργειακή πρόσληψη (τροφές πλούσιες σε ζάχαρη και λίπος όπως αναψυκτικά, γαριδάκια, πατατάκια, πάστες, παγωτά, λουκάνικα, κέτσαπ κα.)
• Να αυξήσουν τη σωματική δραστηριότητα του παιδιού

Οι γονείς πρέπει να κατανοήσουν ότι η σωστή διατροφή είναι το ίδιο σημαντική με τη μόρφωση, για τη σωστή ανάπτυξη του σώματος και του νου και θα πρέπει να προσφέρουν στα παιδιά τους καθημερινά μια σειρά από τέσσερα με πέντε θρεπτικά γεύματα.

• Το πρωινό θα πρέπει να αποτελείται από ένα ποτήρι φυσικό χυμό ή φρούτο και να συνοδεύεται από μια μερίδα δημητριακών ολικής άλεσης με γάλα ή γιαούρτι (πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει όχι το ασβέστιο που υπάρχει στα γαλακτοκομικά βοηθάει στην αύξηση του μεταβολισμού μας) ή ψωμί ολικής αλέσεως με βούτυρο και μέλι και γάλα ή ψωμί με ένα αυγό βραστό και λίγο τυρί
• Το δεκατιανό όταν δεν παίρνει κάποιο κολατσιό από το σπίτι θα πρέπει να μπορεί να βρει από το κυλικείο του σχολείου κουλούρι ή σταφιδόψωμό ή παστέλι
• Το γεύμα θα πρέπει να ακολουθεί το μεσογειακό πρότυπο και να περιέχει αρκετά λαχανικά, πάντα σαλάτα και πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας (κρέας – κοτό­πουλο – ψάρι – τυρί – αυγό) καθώς και ψωμί ολικής αλέσεως ή άλλους σύνθετους υδατάνθρακες, όπως είναι το ρύζι, τα όσπρια και τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως
• Το απογευματινό μπορεί να περιλαμβάνει ένα φρούτο ή χυμό ή κάποια λαχανικά (καρότο) ή λίγους ξηρούς καρπούς ή σοκολάτα υγείας.
• Τα δυο τελευταία προσφέρουν πολλά θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη του σώματος και τη διαύγεια του μυαλού (σίδηρο, ασβέστιο, μαγνήσιο, φώσφορο, ψευδάργυρο, κάλιο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β
• Το βραδινό θα πρέπει να περιέχει μια μερίδα γαλακτοκομικών (γάλα ή γιαούρτι) με δημητριακά ή ένα τοστ με τυρί ή κασέρι ή ένα κριθαροκούλουρο με ντομάτα και τυρί (ντάκος)

Η παιδική ηλικία είναι αυτή στην οποία μπαίνουν τα θεμέλια για την σωστή ανάπτυξη και υγεία των παιδιών.

Ένας από τους σημαντικότερους και καθοριστικότερους παράγοντες προάσπισης της ατομικής υγείας αποτελεί, διαχρονικά, η υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών.

Οι δραστικές αλλαγές που έχουν επιβληθεί εξαιτίας του σύγχρονου τρόπου ζωής, με τη συρρίκνωση του ελεύθερου χρόνου και τη μετεξέλιξη της οικογενειακής δομής είχαν ως αποτέλεσμα την υιοθέτηση νέων διατροφικών συνηθειών, οι οποίες χαρακτηρίζονται από την κατανάλωση έτοιμων και τυποποιημένων φαγητών.

Την ίδια στιγμή, η άμεση και έμμεση καλλιέργεια αισθητικών προτύπων που αποκλίνουν από μια υγιή στάση ζωής, σε συνδυασμό με την εμφάνιση προβλημάτων ψυχικής υγείας, αυξάνουν τη συχνότητα νοσημάτων που συνδέονται με Διατροφικές Διαταραχές.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει πλέον ευρεία ευαισθητοποίηση προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της πληροφόρησης και της ενίσχυσης της κατανάλωσης υγιεινών τροφίμων.

Στην Ευρώπη, όλο και περισσότερες χώρες υιοθετούν στρατηγικές και προγραμματισμένες προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Με τις πολιτικές αυτές, σε πολλές χώρες έχουν επιτευχθεί ορισμένα ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, τόσο στα πρότυπα διατροφής όσο και στη βελτίωση της υγείας του γενικού πληθυσμού, όπως είναι για παράδειγμα ο περιορισμός ης συχνότητας και της θνησιμότητας από στεφανιαία νόσο.

Ωστόσο, στη χώρα μας, τα διατροφικά δεδομένα ακολουθούν μια πορεία που αποκλίνει από την επιθυμητή κατεύθυνση. Η κατανάλωση λιπιδίων βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και οι χαμηλοί δείκτες θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα και ορισμένους καρκίνους που συνδέονται με τη διατροφή είναι πλέον παρελθόν.

Προς τούτο συνέτεινε, από τη μια μεριά, η υιοθέτηση από μεγάλη μερίδα του πληθυσμού λανθασμένων διατροφικών και αισθητικών προτύπων και από την άλλη η έλλειψη άμεσης και επιστημονικής ενημέρωσης του κοινού αναφορικά με την αξία που έχει η υιοθέτηση μιας σωστής και ισορροπημένης διατροφής.

Τα παραπάνω δεδομένα έχουν καταστήσει πλέον επιτακτική την ανάγκη ανάληψης στοχευμένων πρωτοβουλιών και δράσεων, οι οποίες θα αναστρέψουν το γενικότερο κλίμα και θα συμβάλλουν στην υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών από μια διαρκώς αυξανόμενη μερίδα του πληθυσμού.

Μέσα από τη συνεργασία με καταξιωμένες ερευνητικές και επιστημονικές ομάδες, Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και Κρατικούς Οργανισμούς καθώς και επιχειρήσεις ιδιαίτερα από το χώρο των φαρμάκων και των τροφίμων, η ίδρυση και λειτουργία του ΙΔΜΕ αποσκοπεί στην εκπλήρωση μιας σειράς στόχων, όπως:

• Η προώθηση υγιεινών προτύπων διατροφής, στον Ελληνικό και Ευρωπαϊκό χώρο
• Η πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της παχυσαρκίας
• Η ανάπτυξη και διάδοση βέλτιστων πρακτικών για την προώθηση της υγιεινής διατροφής και της φυσικής άσκησης στα παιδιά και στους νέους
• Η αύξηση της συμμετοχικότητας του πολίτη σε δράσεις για την υποστήριξη των διατροφικών πολιτικών και των πολιτικών υγείας, στην κοινωνική διαβούλευση και την προώθηση των προσεγγίσεων «από κάτω προς τα πάνω»
• Η οργάνωση προγραμμάτων πληροφόρησης και βιωματικής εκπαίδευσης για τις ευεργετικές επιπτώσεις της παραδοσιακής ελληνικής δίαιτας, της υγιεινής διατροφής και της σωματικής άσκησης
• Η ανάληψη πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων που αναπτύσσονται ως απόρροια των διατροφικών συνηθειών των πολιτών
• Η κοινωνική ενσωμάτωση και η άρση του κοινωνικού αποκλεισμού κοινωνικών ομάδων με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και προβλήματα, ως απόρροια είτε διατροφικών συνηθειών, είτε προβλημάτων υγείας
• Η προώθηση της έρευνας στο πεδίο της διατροφής, ώστε να αυξηθούν οι γνώσεις σχετικά με τους καθοριστικούς παράγοντες των διατροφικών επιλογών σε σχέση με την υγεία
• Η ενίσχυση της συνεργασίας και της αλληλεπίδρασης των φορέων σχεδιασμού και υλοποίησης διατροφικών πολιτικών σε εθνικό, Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, καθώς και φορέων σχεδιασμού και υλοποίησης δράσεων για την υγεία, όπως και της δημιουργικήςσυνεργασίας του κοινωνικού με το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα της οικονομίας.

Από τον Μάϊο του 2010, τo Ι.Δ.Μ.Ε. , αποτελεί έναν από τους 40 Οργανισμούς 15 Ευρωπαϊκών Χωρών που συμμετέχουν ενεργά και υποστηρίζουν τις δράσεις του European Obesity Forum.

Το European Obesity Forum στοχεύει στην ανάπτυξη μιας νέας πλατφόρμας για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.

Στόχοι του E.O.F είναι:

• Η ανταλλαγή εμπειριών και επιστημονικών γνώσεων μεταξύ επαγγελματιών και επιστημόνων πάνω σε θέματα διατροφής και υγείας
• Η ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών προσεγγίσεων για την πρόληψη και τη διαχείριση του φαινομένου της παχυσαρκίας
• Η δημιουργία συμπράξεων μεταξύ οργανισμών που δραστηριοποιούνται στο χώρο της διατροφής και της υγείας με στόχο την ανάπτυξη εργαλείων και πολιτικών για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της παχυσαρκίας

Χριστίνα Σουέρεφ, Διατροφολόγος – Διαιτολόγος

Το φετινό σύνθημα της παγκόσμιας ημέρας τροφίμων/διατροφής είναι “United against Hunger”, ήτοι “Ενωμένοι κατά της Πείνας”.

Ο παγκόσμιος οργανισμός τροφίμων και γεωργίας των ενωμένων εθνών (FAO) στην 30κοστή επέτειο της παγκόσμιας αυτής γιορτής παλεύει να ενώσει ανθρώπους, έθνη, ηπείρους μέσω οργανώσεων και κυβερνήσεων να νικήσουν την χρόνια πείνα, τη φτώχεια και τον υποσιτισμό.

Με τον διαπεραστικό ήχο μιας σφυρίχτρας και την οργή του διάσημου ηθοποιού Jeremy Irons, πρεσβευτή αυτής της καμπάνιας, μας επαγρυπνά σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης με την τραγική καταμέτρηση των 1.000.000.000 ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες χρόνιας πείνας στον κόσμο!

Με ένα παιδί να πεθαίνει κάθε έξι δευτερόλεπτα λόγω υποσιτισμού και I δις. ανθρώπων να πεινούν καθημερινά (έκτων οποίων >19 εκατ. αναφέρονται στις ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου) στην μοντέρνα εποχή του 21ου αιώνα, πώς σας φαίνεται;

Ευτυχώς από το 2009 μέχρι σήμερα πολλοί άνθρωποι και κυβερνήσεις “θύμωσαν” και τα πρωτοφανή αυτά νούμερα έπεσαν στα 925 εκατ., τα οποία όμως εξακολουθούν να είναι απαράδεκτα υψηλά. Αν πιστέψουμε ο καθένας στις δυνάμεις του όλοι μαζί μπορούμε να αλλάξουμε την κατάσταση, αρκεί να το θέλουμε.

www.lbillionhungry.org

Ρόμπου Ανθούλα, Διατροφολόγος – Διαιτολόγος

Αστάθεια ή σταθερότητα στην υγεία μας & στο βάρος μας 

Αστάθεια ή σταθερότητα στην υγεία μας & στο βάρος μας

Δίαιτα ή διατροφή; Απώλεια βάρους ή περιττού λίπους; Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που οι πιο πολλοί άνθρωποι στην αγχώδη προσπάθεια τους να απαλλαγούν από τα παραπάνω κιλά που έχουν, δεν μπαίνουν στον κόπο να σκεφτούν.

Ένα πρόγραμμα διατροφής με στόχο την απώλεια λίπους από την φύση του έχει κάποια περιοριστικά χαρακτηριστικά. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να είναι εξαιρετικά αυστηρό και να μην λαμβάνει υπόψη του τις βασικές και ουσιαστικές απαιτήσεις του οργανισμού σε κρίσιμα θρεπτικά συστατικά. Αν κάποιος αδιαφορήσει για αυτά τότε το αποτέλεσμα μπορεί να είναι επιζήμιο για την υγεία και να οδηγήσει όχι μόνο σε απώλεια λίπους αλλά και σε απώλεια νερού, μυϊκής μάζας ή ακόμα και σε ακραίες περιπτώσεις να μειωθεί η οστική πυκνότητα.

Το πόσο μεγάλο είναι το λάθος εφαρμογής ενός εξαντλητικά αυστηρού προγράμματος διατροφής που δεν καλύπτει τις βασικές ανάγκες του οργανισμού θα το καταλάβει κανείς εύκολα από τις άμεσες συνέπειες στην υγεία αλλά και από την επανεμφάνιση των χαμένων κιλών.

Μια αυστηρή υποθερμιδική δίαιτα δεν καλύπτει τις ανάγκες του σώματος σε κρίσιμα βασικά μικροθρεπτικά και μακροθρεπτικά συστατικά, με αποτέλεσμα σύντομα να προκύπτουν ελλείψεις που παρουσιάζονται κυρίως στο κάλιο και το μαγνήσιο, πιο συχνά στο σίδηρο και τον ψευδάργυρο έτσι ώστε σύντομα να παρατηρούνται συμπτώματα ανεπάρκειας.

Για παράδειγμα η έλλειψη σιδήρου είναι μια από τις πιο διαδεδομένες διατροφικές ελλείψεις, ειδικά στις γυναίκες. Το αίσθημα της κόπωσης, η αδυναμία συγκέντρωσης αλλά και η γενικότερη κατάπτωση της λειτουργίας του οργανισμού είναι από τα πρώτα συμπτώματα που παρατηρούνται.

Ένα άλλο κρίσιμο θρεπτικό συστατικό για τον οργανισμό και ειδικότερα για τις γυναίκες είναι το ασβέστιο. Είναι το βασικό συστατικό για την ανάπτυξη και την πύκνωση των οστών. Μια κακή και ελλιπής διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή πυκνότητα των οστών και κατάγματα στους ενήλικες ή και σε αναστολή της ανάπτυξης στα παιδιά και έφηβους.

Μειώνοντας ανορθόδοξα την πρόσληψη της τροφής, εκτός από τις θερμίδες και τα λιπαρά, υπάρχει και μια παράλληλη μείωση της πρόσληψης και άλλων κρίσιμων συστα­τικών όπως οι αντιοξειδωτικές ουσίες, οι βιταμίνες A, Ε και C, το β-καροτένιο και το σελήνιο, που προστατεύουν τις μεμβράνες των κυττάρων από την οξεί­δωση. Η βιταμίνη C παίζει σημαντικό ρόλο στον σχηματισμό κολλαγόνου και συντελεί στην απορρόφηση του σιδήρου. Αν όλα τα παραπάνω συστατικά μειωθούν σημαντικά στον οργανισμό μας λόγω μειωμένης πρόσληψης τότε υπονομεύεται σημαντικά η ίδια η λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Αστάθεια ή σταθερότητα στην υγεία μας & στο βάρος μας

Δίαιτα ή διατροφή; Απώλεια βάρους ή περιττού λίπους; Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που οι πιο πολλοί άνθρωποι στην αγχώδη προσπάθεια τους να απαλλαγούν από τα παραπάνω κιλά που έχουν, δεν μπαίνουν στον κόπο να σκεφτούν.

Ένα πρόγραμμα διατροφής με στόχο την απώλεια λίπους από την φύση του έχει κάποια περιοριστικά χαρακτηριστικά. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να είναι εξαιρετικά αυστηρό και να μην λαμβάνει υπόψη του τις βασικές και ουσιαστικές απαιτήσεις του οργανισμού σε κρίσιμα θρεπτικά συστατικά. Αν κάποιος αδιαφορήσει για αυτά τότε το αποτέλεσμα μπορεί να είναι επιζήμιο για την υγεία και να οδηγήσει όχι μόνο σε απώλεια λίπους αλλά και σε απώλεια νερού, μυϊκής μάζας ή ακόμα και σε ακραίες περιπτώσεις να μειωθεί η οστική πυκνότητα.

Το πόσο μεγάλο είναι το λάθος εφαρμογής ενός εξαντλητικά αυστηρού προγράμματος διατροφής που δεν καλύπτει τις βασικές ανάγκες του οργανισμού θα το καταλάβει κανείς εύκολα από τις άμεσες συνέπειες στην υγεία αλλά και από την επανεμφάνιση των χαμένων κιλών.

Μια αυστηρή υποθερμιδική δίαιτα δεν καλύπτει τις ανάγκες του σώματος σε κρίσιμα βασικά μικροθρεπτικά και μακροθρεπτικά συστατικά, με αποτέλεσμα σύντομα να προκύπτουν ελλείψεις που παρουσιάζονται κυρίως στο κάλιο και το μαγνήσιο, πιο συχνά στο σίδηρο και τον ψευδάργυρο έτσι ώστε σύντομα να παρατηρούνται συμπτώματα ανεπάρκειας.

Για παράδειγμα η έλλειψη σιδήρου είναι μια από τις πιο διαδεδομένες διατροφικές ελλείψεις, ειδικά στις γυναίκες. Το αίσθημα της κόπωσης, η αδυναμία συγκέντρωσης αλλά και η γενικότερη κατάπτωση της λειτουργίας του οργανισμού είναι από τα πρώτα συμπτώματα που παρατηρούνται.

Ένα άλλο κρίσιμο θρεπτικό συστατικό για τον οργανισμό και ειδικότερα για τις γυναίκες είναι το ασβέστιο. Είναι το βασικό συστατικό για την ανάπτυξη και την πύκνωση των οστών. Μια κακή και ελλιπής διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή πυκνότητα των οστών και κατάγματα στους ενήλικες ή και σε αναστολή της ανάπτυξης στα παιδιά και έφηβους.

Μειώνοντας ανορθόδοξα την πρόσληψη της τροφής, εκτός από τις θερμίδες και τα λιπαρά, υπάρχει και μια παράλληλη μείωση της πρόσληψης και άλλων κρίσιμων συστα­τικών όπως οι αντιοξειδωτικές ουσίες, οι βιταμίνες A, Ε και C, το β-καροτένιο και το σελήνιο, που προστατεύουν τις μεμβράνες των κυττάρων από την οξεί­δωση. Η βιταμίνη C παίζει σημαντικό ρόλο στον σχηματισμό κολλαγόνου και συντελεί στην απορρόφηση του σιδήρου. Αν όλα τα παραπάνω συστατικά μειωθούν σημαντικά στον οργανισμό μας λόγω μειωμένης πρόσληψης τότε υπονομεύεται σημαντικά η ίδια η λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι με την εφαρμογή λάθος προγραμμάτων διατροφής, ένα άτομο εύκολα μπορεί να υπονομεύσει την υγεία του και να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα σε αυτή.

Με την βοήθεια του διατροφολόγου ο καθένας μπορεί να μάθει πολύ εύκολα να καταναλώνει τρόφιμα υψηλής διατροφικής αξίας και να καλύπτει τουλάχιστον τις Ημερήσιες Συνιστώμενες Προσλήψεις (RDAs/DRIs).

Μαθαίνοντας λοιπόν να τρεφόμαστε υγιεινά, ενισχύουμε το σώμα μας με άμυνες ενώ παράλληλα επιτυγχάνουμε και απώλεια βάρους.

Οι σωστές διατροφικές συνήθειες και η αφομοίωση τους μέσα στην καθημερι­νότητα μας, θα μας επιτρέψουν όχι μόνο να χάσουμε το επιπλέον βάρος αλλά και να πετύχουμε μια καλύτερη λειτουργία του οργανισμού και έναν πιο αποτελεσματικό έλεγχο του βάρους μελλοντικά.